Broodkapjes eten.

De reden dat wij het eens willen hebben over de kapjes van het brood, is niet omdat velen van ons de gewoonte hebben om die broodkapjes te eten, maar juist omdat vele mensen die kapjes gewoonlijk juist níét eten. 'Maar waarom toch warempel niet?', denkt men dan. Dat feit komt zo vreemd over, dat men er zich hogelijk over zal kunnen gaan verbazen. Men kan zich dat nauwelijks voorstellen, vooral als men afkomstig is uit een groot gezin, waar erg op de kleintjes moest worden gelet.

Ik ben opgroeid in een gezin waar het als normaal werd beschouwd dat men beslist geen spullen onnodig wegdoet. En waar ook al het eten wat er in het gezin beschikbaar was, gewoon werd opgegeten. Om die reden verwonderde ik mij erg over de situatie waar ik op de momenten tegen aaanliep dat ik in vredestijd als dienstplichtig soldaat in de kazerne aan de broodmaaltijd had deelgenomen. Want na die maaltijd zag men in die tijd op alle tafels vrijwel alleen nog de kapjes van het brood liggen. De Nederlandse soldaat wilde blijkbaar geen broodkapjes eten. En já, dat vond ik zó vreemd, dat daarmee mijn indruk van de anders zo stoere soldaat een enorme knauw opliep. Deze gewoonte van de Nederlandse soldaat vond ik erg kinderachtig. Mijn gevoelens betreffende die horde soldaten daar in de overvolle eetzaal van de kazerne veranderden toen snel van een diep respect voor de manhaftigheid van de Nederlandse militairen, tot een beschamend inzicht over die uit hun kluiten gewassen 'grote kinderen'.

De soldaten deden zich in mijn ogen toen voor als een kliek dreinende kleuters die, met hun slabbetje voor, bij hun 'pappie' en 'mammie' aan tafel zaten en die het kostelijke voedsel wat zij opgeschept hadden gekregen, met geen mogelijkheid meenden door te kunnen slikken. "Wat kinderachtig van deze soldaten van het Nederlandse leger!', dacht ik. 'De gemiddelde Nederlandse dienstplichtig soldaat is afkomstig uit een klein gezin van twee à drie personen', bedacht ik mij. 'En mogelijk is dat de reden waarom de gemiddelde soldaat nú zo weinig ruggegraat heeft', dacht ik. 'En bovendien', dacht ik: 'veel mensen uit dit leger van nieuwbakken, dienstplichtig, soldaten hebben als kind waarschijnlijk een betrekkelijk weelderig leventje geleid. Ook dat feit moet er toe hebben geleid dat de gemiddelde soldaat een gedrag heeft dat sporen vertoont van onvolwassenheid. En dat die soldaat zich gedraagt alsof hij in het verleden lange tijd 'over het paard is getild geweest', dacht ik.

Wat er betreffende het opeten van het opgediende voedsel in de mess gebeurde, weet ik niet goed. Eenmaal was ik in de positie geweest dat ik een snelle blijk op het interieur van een dergelijke mess kon werpen. En dat ik toen een groot verschil ervaarde tussen de aankleding van de mess voor de gemiddelde officier en die van de eetzaal voor Jan de Soldaat. Dat gevoel bekroop mij daar toen ter plekke. Ik ervaarde tevens een sterk gevoel van afgunst. En ik bedacht mij toen dat ikzelf ook officier had kunnen zijn geworden. Maar bij de keuring tot officier had ik mij bijtijds doelbewust van die mogelijkheid onttrokken. Ik wilde toen geen leiding gaan geven aan de oorlogsmachine, die het leger ongetwijfeld zou kunnen worden. Maar nu kreeg ik daar wel wat spijt van. En waar ik toen op dat moment nog wel de meeste moeite mee had, was het feit dat ik door die keuze in het verleden, ook veel goede gesprekken met andere militairen zou kunnen hebben gemist. Een heel andere soort van conversatie dan het oppervlakkige gewauwel van Jan de soldaat over voetbal en vrouwen. Dat alles zat ik mij daar toen in 'een split second' te bedenken.

N.B. Voor een broodkapje gebruikt men ook wel de woorden 'timp', 'hiel', 'kruintje', 'plosje', 'korstje', 'kontje' en 'eindsnede', of in het Fries de woorden: 'plaske' en 'kapke'.